Lastik seçimi nasıl olmalıdır?
Oto Lastiğimizi Tanıyalım
Oto lastik 4 ana bölümden oluşur. Bunlardan birincisi desenin de yer aldığı yere basan kısımdır. Lastiğin bu kısmına sırt veya taban adını veriyoruz. ikinci bölüm ise lastikte en yumuşak olan bölüm yani bir anlamda konforu sağlayan bölümdür. Bu bölüme ise yanak adını veriyoruz. Lastiğin en sert bölümü janta oturan topuk adını verdiğimiz bölümdür, bazen buna damakta denir. Omuz bölgesi ise yanak bölgesi ile sırt bölgesi arasındaki geçiş bölümüne verdiğimiz isimdir. Lastiklerin yanında pek çok bilgi bulunur bu bilgilerin bir kısmı otomobil kullanıcılarını ilgilendirken bir kısmı ise lastik konusuna hakim daha profesyoneller içindir. Bu bilgileri özetlemek istersek en önemlisi lastiğin ebat bilgisidir. Ebat bilgisinin hemen arkasında lastiğin taşıma kapasitesini gösteren yük endeksi bulunur. Bunun ardından da bu lastiğin yapmasına izin verilen en yüksek hızı gösteren hız indeksini görebiliriz. Lastiklerin üzerinde aynı zamanda lastiğin üretildiği tarih, yapımında kullanılan malzemeler, lastiğin en fazla ne kadar yük taşıyabileceği en fazla ne kadar basınca dayanabileceği gibi bilgiler içermektedir. Lastik pazarında hatalı kullanılan pek çok deyim vardır. Bunlardan bir tanesi de dubleks lastik deyimidir. Dubleks lastik aslında ingilizce den çevrilmiş tubless, iç lastiksiz lastiklere denir. Yani iç lastiksiz deyiminin veya sözcüğünün Türkçeye uyarlanmış halidir. İç lastiksiz lastikler iç lastikli lastiklere oranla çok daha emniyetli ve güvenlidir. Bunun sebebi iç lastik kullanılmadığı zaman lastikte herhangi bir deformasyonun ortaya çıkmasında havanın bir anda boşalmak yerine çok daha yavaş boşalmasıdır. Bu durum hayati anlamda bir emniyet tedbiridir. Bunun ötesinde tubbles lastikler veya iç lastiksiz lastikler iç lastikli lastiklere göre çok daha iyi performans vereceklerdir. Bu sebepten günümüzde yaygın olarak kullanılan lastikler tubbles yani iç lastiksiz lastiklerdir.
Oto Lastik Üzerinde ki Bilgiler Nelerdir?
Binek lastiklerinde ebat markalaması lastiğin temel ölçülerini verir. Örnek olarak 205 55 r16 ebatını inceleyelim. Bu ebatta gösterilen 205 rakamı lastiğin kesit genişliğini gösterir. Lastiğin kesit genişliği şişirilmiş ve janta takılmış bir lastiğin en dıştan en dışa bir başka deyişle yanaktan yanağa milimetre olarak mesafesidir. Ardından gelen 55 ise biraz daha karmaşıktır. 55 lastiğin kesit yüksekliği dediğimiz lastiğin topuğundan sırtına kadar olan mesafenin az önce bahsettiğim kesit genişliğine yüzde olarak oranıdır. Yani lastiğin yanağı, 205 milimetrenin yüzde 55 i kadardır. Lastiğin ebadındaki büyük R harfi ise bu lastiğin radyal yapıda bir gövdeye sahip olduğunu gösterir. En son da bulunan 17 rakamı ise bu lastiğin takılabilecek jantın dış çapını inç olarak verir. Lastiğin ebat markalamasının ardından gelen sayılar 82 84 86 gibi yük indeksi olarak adlandırılırlar. Bu indeksler lastiğin taşımasına izin verilen maksimum yük kapasitesini gösterir. Bu değerler lastiklerin yük kodları tablosundan bakılarak bulunur. Örneğin elimizde bulunan lastikte yük indeksi 91 ise, 91 in karşılığı tablomuzda 615 kilogramdır. Bu lastiğin maksimum şişirme basıncı olan 51 psi da taşımasına izin verilen en yüksek kapasitedir. Burada unutulmaması gereken bir şey var o da lastiğin yük indeksi maksimum basınçtaki taşıma kapasitesini verir. Oysa normal kullanımda maksimum şişirme basıncını kullanmayınız, dolayısıyla lastiğin yük indeksini hesaplarken uygulanan şişirme basıncı dikkate alınmak durumundadır. Lastik markalamarında yer alan bilgilerden bir tanesi de hız indeksidir. Hız indeksi H, V, W gibi harflerle gösterilir. Hız indeksinin anlamı lastik için yapmasına izin verilen maksimum sürati göstermesidir. Bu süratın birimi kilometre / saattir. Sözgelimi elimizdeki lastik V sınıfında bir lastik ise karşılığı 240 kilometre/saattir. Yani bu lastiğiniz maksimum 240 kilometre/saat hızla kullanılmak için üretilmiştir. Dolayısıyla V hız sınıfının karşılığına gelen 240 kilometre / saat sadece lastiğin limitlerini değil aslında lastiğin performans özelliklerini de özetler yani hız sınıfı sadece hız limitini göstermez bunun yanı sıra bu lastiğin fren kabiliyetini viraja girdiğinde ki güvenliğini yol tutuşunu genel anlamda genel karakteristiğini de belirler.
Oto Lastiklerin Üretim Tarihi ve Ömrü Ne Kadardır?
Oto lastiğin yanında yer alan bilgilerin belki de en önemlisi lastiğin üretim tarihini gösteren dot markalaması dediğimiz bölümdür. DOT harfi ile başlayan ve ardından pek çok rakam ve harfler ile devam eden bu markalama lastiği hangi yıl hangi hafta üretildiğini gösterir. Örnek verecek olursak lastiğin dot markalamasının son 4 hanesi 27 16 rakamları ile bitiyorsa en sondaki 2 hane yani 16 lastiğin 2016 yılında üretildiğini göstermektedir. Ondan önce gelen iki hanesi ise 27. haftayı göstermektedir. Bir başka deyişle örnek olarak aldığımız lastiğimiz 2016 yılının 27. haftasında üretilmiştir. Son zamanlarda kullanıcıların çok merak ettiği bir bilgide lastiğin raf ömrüdür. İyi şartlarda yani doğrudan güneş ışığı almayan ozon kaynaklarından uzak petrol türevi gibi malzemelerden uzak şartlarda saklanmış bir lastiğin raf ömrü en azından 10 yıldır. Bazı durumlarda lastiğin daha uzun süre saklanması da mümkün olabilir ama bu durumda iyi bilen birilerinin lastiği fiziksel olarak kontrol etmesi gerekmektedir.
